Fragment 3. Młoda polska fotografia w Galerii EGO w Poznaniu
Prawie dekadę temu Joanna i Krzysztof Madelscy podjęli decyzję o rozszerzeniu swojej kolekcji sztuki (na którą wówczas w dużej mierze składały się z dzieła współczesnego polskiego malarstwa) o powojenną fotografię oraz prace video art – obiekty rzadko reprezentowane w prywatnych zbiorach kolekcjonerskich.
Tematem, wokół którego zaczęli na nowo organizować swoje wysiłki była (i nadal pozostaje) „kobiecość” rozumiana za Judith Butler jako szereg performatywnych aktów, za którymi – jak pisał Adam Mazur we wstępie do tekstu kuratorskiego wystawy ” Uwikłane w płeć” – nie kryje się żadna absolutna tożsamość płciowa, lecz „polegają one na nieustannej re/konstrukcji i wzmacnianiu wielości, osłabieniu tożsamości raczej niż na jej ekspresji”. Obok niewątpliwych arcydzieł polskiej sztuki fotograficznej takich autorek jak: Natalia LL, Ewa Partum, Teresa Gierzyńska czy Ewa Kuryluk, kolekcja została wzbogacona pracami młodszego pokolenia, miedzy innymi : Alicji Żebrowskiej, Jadwigi Sawickiej, Marty Deskur, Barbary Konopki, Katarzyny Górnej, Katarzyny Kozyry czy Zbigniewa Libery.
Naturalną koleją rzeczy było pojawienie się w zbiorze dzieł z kręgu bardzo młodych reprezentantek i reprezentantów nowych mediów (Aneta Grzeszykowska, Agnieszka Polska, Anna Bedyńska, Mateusz Sadowski, Maciej Osika, Jan Dziaczkowski i wielu innych). Oczywiście nie zapomniano o dziełach wybitnych polskich eksperymentatorów, artystów takiego formatu jak Marek Piasecki czy Jerzy Lewczyński. Kolekcja ewoluowała nieustannie wzbogacając się o dzieła następne i następne… Nie sposób wymienić tu wszystkich autorów pozyskanych prac. Obecnie zbiór ten liczy kilkaset obiektów.
Na czas letniej kanikuły galeria Ego przygotowała kameralną prezentację wybranych z kolekcji prac najmłodszego pokolenia artystek i artystów, którzy współtworzą aktualną polską scenę fotografii. Tym, co wyróżnia eksponowane prace jest (oprócz tematu) specyficzna aura – budowana wokół przedstawionej sytuacji i polegająca na enigmatycznym sposobie obrazowania, na celowym unikaniu dookreślenia i doprecyzowania jego ram. Ta nieszablonowość w sposobie prowadzenia narracji czasami przybiera nutę nonszalancji, a nawet bywa oznaką młodzieńczej bezczelności. W każdym jednak przypadku mamy tu do czynienia z próbą konstruowania własnej, często intymnej opowieści o miłości, fascynacji i pożądaniu, za którą kryje się odwaga w przekraczaniu utartych ról i schematów.
Fragment 3.
Młoda polska fotografia z kolekcji Joanny i Krzysztofa Madelskich
Anna Bedyńska. Anna Imiela-Szcześniak, Anna Orłowska, Bartek Wieczorek, Jan Dziaczkowski, Kamil Zacharski, Katarzyna Majak, Kuba Dąbrowski, Mateusz Sadowski, Sonia Szostak, Witek Orski, Yulka Wilam
Dokumentacja wystawy: Łukasz Gdak, Julia Taszycka
more Wystawy
W fotografii – jako znacznie późniejszej dziedzinie twórczej aktywności – temat własnej cielesności zaznaczył się od początku nadzwyczaj silnie. Pokusa skierowania aparatu na siebie stała się sposobem nie tyle na zaspokojenia prywatnej ciekawości czy uchwycenia prawdy obiektywnej (od słowa „obiektyw”) o samej, samym sobie, ale popularną i przystępną formą badania kondycji człowieka w ogóle. Trudno nie zauważyć, że najnowsza wszechobecna moda na robienie selfie jest pokłosiem i zarazem karykaturą tak pojmowanej introspekcji.
Wystawa w Muzeum Miasta Łodzi jest pierwszą odsłoną kolekcji, która konfrontuje autorskie spojrzenia, analizujące w mniej lub bardziej krytyczny sposób temat konstruowania płci kulturowej. Staje się także przyczynkiem do dyskusji o konieczności rewizji historii fotografii powojennej w Polsce. Ekspozycja zderza ze sobą prace konserwatywnych artystów fotografików, biorących m.in. udział w Międzynarodowym Salonie Fotografii Artystycznej Wenus, z pracami artystów i artystek zainteresowanych – zwłaszcza po przełomie 1989 roku – destabilizowaniem niezwykle silnej heteronormatywnej matrycy organizującej polską kulturę, także fotograficzną.
Wystawa prezentowana we wnętrzach Pałacu Opatów w Gdańsku Oliwie łączy po raz pierwszy fotografię i malarstwo, przy czym prezentowane dzieła nie są ułożone w porządku chronologicznym. Nie miało by to sensu, gdyż w przeciwieństwie do kolekcji fotografii obrazy w posiadaniu rodziny Madelskich nie były dobierane według tego klucza. Dużo ciekawsza wydaje się ekspozycja oparta na formalnych pasażach i korespondencjach pomiędzy artystami i artystkami posługującymi się różnymi mediami.
W ramach czwartej edycji Vintage Photo Festival, czyli Międzynarodowego Festiwalu Miłośników Fotografii Analogowej w Bydgoszczy zaprezentowano w Galerii Farbiania prace z kolekcji Joanny i Krzysztofa Madelskich.
Od ponad dwudziestu lat Krzysztof i Joanna Madelscy kolekcjonują sztukę współczesną, a od czterech powojenną fotografię polską. Tematem, wokół którego zbudowali swój zbiór fotograficzny jest kobiecość rozumiana za Judith Butler jako szereg performatywnych aktów. Aktów fotograficznych, za którymi nie kryje się żadna absolutna tożsamość płciowa, lecz polegają one na nieustannej re/konstrukcji i wzmacnianiu wielości, osłabianiu tożsamości raczej niż na jej ekspresji. To właśnie słynna, lecz wciąż niewystarczająco przeczytana w Polsce książka Butler stała się punktem wyjścia dla pierwszej odsłony kolekcji.
Prezentowana po raz pierwszy w tak obszernym wyborze w Poznaniu kolekcja Joanny i Krzysztofa Madelskich jest rezultatem subtelnych negocjacji, ekspresji wrażliwości, jak i pełnego pasji ścierania się kolekcjonerskich charakterów, ambicji i wizji. Patrząc z perspektywy akademickiej to także zbiór łączący różne media: malarstwo, fotografię i wideo, rzeźbę i instalację. Z kilkuset obiektów składających się na kolekcję Joanny i Krzysztofa Madelskich na potrzeby ekspozycji wybrane zostały tym razem przede wszystkim fotografie i prace wideo uzupełnione malarstwem Stanisława Fijałkowskiego oraz rzeźbą Marka Chlandy.
Rdzeniem kolekcji Joanny i Krzysztofa Madelskich jest polska fotografia drugiej połowy XX wieku. Charakter zbioru określa włączenie ostatnio do katalogu prac wideo, szczególna rola artystów młodego pokolenia oraz stała, wieloletnia relacja z artystami stanowiącymi swoiste filary kolekcji. Wystawa w Instytucie Fotografii Fort oddaje tę specyfikę wychodząc od klasycznych dzieł Ewy Partum z cyklu Samoidentyfikacja, przedstawiając prace wideo (m.in. Katarzyny Kozyry, Agnieszki Polskiej, Alicji Żebrowskiej) oraz przegląd najnowszych nabytków (m.in. Mia Dudek, Anna Grzelewska).
